Thomas de onverzekerde

Op een dag besluit een jonge man uit Nederland om vanuit Senegal af te reizen naar Bamako. Deze jonge man heet Thomas en hij zal bij mij blijven gedurende mijn reis door Mali, geestelijk wel te verstaan. Thomas arriveert in Bamako en vindt onderdak in Auberge Imi. De herberg is eigendom van de Fin Peter en zijn Mauritaanse vrouw. Peter heeft nog meegemaakt dat de hippies op het monument op de Dam kampeerden en zijn Mauritaanse schone is nog geen dertig jaar oud. Zo liggen de verhoudingen tussen Europa en West-Afrika. Het is niet zijn eerste Afrikaanse bruid, Afrika geeft iedereen (met geld) een tweede of derde kans. Thomas praat met Peter over reizen naar het noorden van Mali, Timbuktu heeft voor velen een onweerstaanbare aantrekkingskracht. Thomas onderhandelt met een gids, hij wikt en hij weegt, maar na alles te hebben gecontroleerd en alles te hebben overwogen komt Thomas er achter dat hij niet verzekerd is in Mali. Er geldt een negatief reisadvies. Code oranje voor het zuiden en code rood vanaf Mopti. Oranje betekent alleen noodzakelijke reizen en rood, vul zelf maar in. Alles bij elkaar begint op Thomas' zenuwen te werken. Waar is hij mee bezig? Wat heeft hij hier in Mali te zoeken? Iets noodzakelijks? Maar wat als het noodzakelijke onverzekerd is... Helaas zal ik het nooit weten, want na twee dagen verdwijnt Thomas zonder iets te zeggen of een bericht achter te laten. Is hij naar huis, naar zijn verzekering? Wat wel duidelijk is; vanaf dat moment kwam hij in mijn leven. En wel als Thomas de Onverzekerde.
Nadat Peter mij het verhaal vertelde begon de hele kwestie over noodzakelijkheid ook bij mij te broeien. Dat gebeurt in Bamako. De chaos van de stad, de hitte, de aanwezigheid van militairen en de heftige regenbuien maken je onzeker. En zelfs onverzekerd onzeker. Wat ook niet helpt is dat de Auberge in een achteraf buurt ligt en dat het binnen een week zijn deuren zal sluiten. Er hangt een geur van vlucht. Zou dit allemaal Thomas angstig hebben gemaakt? Of is hij dapper naar het noorden getrokken, op zoek naar avontuur...
Voor mij is het wel duidelijk: ik ga naar het noorden. Misschien niet naar Timbuktu, daar is het nu iets te warm, en zeker niet naar Gao en al helemaal niet naar Kidali, waar de Nederlandse militairen zitten. Al ben ik niet helemaal zeker van mijn zaak. Thomas de Onverzekerde blijft spoken in mijn hoofd, zeker toen ik hoorde dat de dag ervoor een franse militair was omgekomen. Daarom besloot ik in zee te gaan met een gids. Samen zullen wij het rode gebied binnengaan. Tot dan mag ik alleen op pad.
Woensdagochtend neem ik afscheid van Peter. Waarschijnlijk ben ik zijn laatste klant, in mijn aanwezigheid waren ze al begonnen met het ontmantelen van de auberge. Ik pak de bus naar Segou. De gebruikelijke vertraging wordt ook hier gerespecteerd, daar ben je altijd van verzekerd. Een mooie busreis, waar de bus twee keer met pech stil stond en waar de chauffeur al rijdend de stuur overdroeg aan zijn jonge assistent, die zijn eerste rijles kreeg, bracht mij in Ségou. In Segou werd ik, net als in de rest van Mali belaagd door gidsen. Ze zitten al drie jaar om toeristen verlegen. De oorlog in het noorden en de staatsgreep van 2011 waren dodelijk geweest voor de toerisme. Voordeel is dat ze wel dingen voor je kunnen regelen als ze springen om werk. Zo kon Ali Bilal, mijn gids en ook mijn vriend uit Ségou, regelen dat ik bij een vriend van hem kon slapen, voor omgerekend drie euro. Het verplichtte mij wel, zo voelde het althans voor mij, om hem in te huren voor een dagje varen op de Niger en het bezoeken van een paar dorpjes. Dat deed ik graag, geld is hier hard nodig en ik heb meer dan ik nodig heb. Het was wel te merken dat ze geen toeristen meer krijgen, in het dorpje keken ze hun ogen uit; Een blanke! Ik kreeg zelfs twee peuters aan het huilen. Ze waardeerden mijn bezoek zo, dat de vrouw van de chief mij een schaal cadeau deed. Ali nodigde me aan het einde van dag uit om bij hem te overnachten, in het huis van zijn zus. Heel tof.
Volgende dag ging ik onverzekerd verder, met meer vertrouwen in een goede afloop van mijn trip door Mali dankzij de gastvrijheid van Ali. Djenné was mijn volgende bestemming. Daar dezelfde taferelen. In Djenné verbleef ik in de goedkoopste hotel van de stad. De elektriciteit is er al meer dan een jaar afgesloten. Geen toeristen, geen inkomsten. Ik sliep op het dak onder een schitterende sterrenhemel, geen elektriciteit nodig. Ook in Djenné ging ik op pad met een gids, die me de schitterende modder-moskee liet zien. 's Middags bleef ik een beetje rond de hotel hangen, waar als het ware alle handelaren en winkeliers op audientie kwamen om hun handelswaar te slijten. Goedhartig als ik ben, of weekhartig, kocht ik bij bijna iedereen wel iets. Na een dag had ik het wel gezien, het is wel een beetje vermoeiend al die verwachtingen van mensen. Wel begrijpelijk, ze zijn niet verzekerd tegen oorlog en staatsgrepen.
Op naar Mopti, het Venetië van Mali. Daar ontmoette ik gids Aly Guindo, met wie ik Dogon country in zou gaan. Samen maakten we een trektocht door Dogon gebied. Een onvergetelijke tocht was dat. Heel mooi en absoluut een aanrader om te doen. Voor gids, eh nee, broeder Aly ga ik mijn best doen om Nederlanders die kant op te krijgen. Mali en Dogon country verdienen het. De gastvrijheid is onvoorstelbaar. Na de tocht bleef ik vijf dagen bij een vriend van Aly, Baba, in Bankass. Zijn van een tweeling zwangere zus logeerde ook bij hem, wat heel gezellig was, maar ook de tragiek van Mali toonde. Sefa is verstoten door haar man. Vijf maanden zwanger. Haar zoontje had er duidelijk onder te leiden, hij klampte zich vast aan mij; ware ik zijn nieuwe vader. Sefa blijft berooid achter en zoon Daram vaderloos. Vader is bij zijn tweede vrouw, en inmiddels misschien bij zijn derde... lang leve polygamie!
Aan het einde van mijn Mali-reis vierde ik met Aly en zijn broers' gezin het einde van de ramadan.
Helaas moet ik door naar Burkina Faso en dan snel door naar Ghana om Willem te ontmoeten, als ik mijn visum krijg.
Nu in Ouagadougou, Burkina, ben ik een beetje ontheemd. Mali is in twee weken tijd in mijn hart geslopen. Ik kom zeker terug, verzekerd of niet! De gastvrijheid is echt ongekend. Aly, zijn familie en vrienden hebben mij als een lid van hun familie ontvangen. En ik moet ooit de boot van Mopti naar Timbuktu nemen. Ik hen nog veel meer te vertellen, maar ik zal wat bewaren voor laten, ik wil de spanningsboog niet overspannen.
Nee, nee... één ding. Ik heb reistips! Moest er ooit van komen, Paul denkt dat hij een ervaren reiziger is geworden. Eventjes in 'code rood' gebied geweest, pfoe! Held!
Oké, eentje dan: Eet nooit twee mango's de dag voor een lange busreis.
Ah, nog eentje dan: Bezoek Mali!!!! Het is veilig.

liefs paul